به کارگیری مدل اثرات تصادفی در تعیین عوامل موثر بر اختلال رشد کودکان زیر ۲سال مراجعه کننده به مراکز بهداشت شرق تهران

زمینه و هدف: اختلال رشد ( failure to thrive-ftt )، تاخیر یا توقف در رشد کودک است و عدم رسیدگی به این اختلال باعث بروز عوارض جدی تری همچون مرگ و میر، افزایش سایر بیماری های مرتبط، کاهش یادگیری و ناتوانی و معلولیت ذهنی، عاطفی یا جسمی می شود. بنابراین با توجه به عوارض جدی اختلال رشد در آینده کودکان در این مطالعه به بررسی عوامل موثر در بروز اختلال رشد کودکان پرداخته می شود.   روش کار: جامعه مورد بررسی کودکان زیر 2 سال مراجعه کننده به مراکز بهداشت شرق تهران بودند که تعداد 1660 کودک با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ای دومرحله ای وبا توجه به معیارهای ورود که عبارتند از عدم بیماری های خاص هنگام تولد و مراجعه منظم به مراکز درمانی، به عنوان نمونه انتخاب شدند. پس از جمع آوری اطلاعات دو سال اول زندگی از پرونده های این کودکان، عوامل موثر بر اختلال رشد با استفاده از نرم افزار sas ومدل رگرسیون با اثرات تصادفی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.   یافته ها: میانگین ( ± انحراف معیار) سن مادران در زمان تولد برابر46/5 ± 3/27بود، 86% (1428نفر) از مادران آن ها خانه دار بودند و 46% (764نفر) آن ها تحصیلاتی پایین تر از سطح دیپلم داشتند ولی رابطه معناداری بین میزان تحصیلات مادر و اختلال رشد وجود نداشت (290/0 p= ). میانگین( ± انحراف معیار) وزن هنگام تولد کودکان 03/463 ± 3202 گرم بود که 1/5% (85نفر) آن ها کم وزن (کمتر از 2500 گرم) به دنیا آمده بودند و 1/68% (1130نفر) از کودکان حداقل در یک دوره زمانی دچار اختلال رشد شده بودند. ابتلا به اسهال، عفونت ادراری و تنفسی، دندان درآوردن، تغذیه، قطع شیر مادر و سایر بیماری ها تاثیر معناداری در ایجاد اختلال رشد کودک داشتند (05/0> p ) که از میان آن ها بزرگترین مقدار نسبت بختها مربوط به عامل ابتلا به اسهال بود، واریانس جزء تصادفی مدل نیز معنادار شد (024/0= p ) که نشان دهنده موثر بودن وی‍ژگی های فردی کودکان در اختلال رشد علاوه بر متغیر های شناخته شده است. نتیجه گیری: با توجه به عوارض فراوان و جدی این اختلال در آینده کودک و بالا بودن میزان شیوع اختلال رشد در کودکان زیر 2 سال، لزوم رسیدگی به این اختلال کاملاً احساس می شود. با توجه به معناداری اثر تصادفی، عوامل شناخته شده به تنهایی برای پیش بینی اختلال رشد کودکان کافی نبوده و ویژگی های فردی کودکان و عوامل ژنتیکی و محیطی نیز در بروز اختلال رشد موثر است.